Böcker av Nguyen Minh

M¿t trong nh¿ng sáng t¿o ¿¿c ¿áo có th¿ ¿¿¿c xem là v¿ ¿¿i nh¿t trong l¿ch s¿ toàn nhân löi chính là Thi¿n h¿c. S¿ d¿ có th¿ nói nh¿ th¿, là vì trong süt b¿ dày l¿ch s¿ hình thành và phát tri¿n, thi¿n ¿ã và ¿ang mang l¿i cho nhân löi nh¿ng giá tr¿ t¿t ¿¿p có ý ngh¿a ¿¿i v¿i m¿i dân t¿c và m¿i th¿i ¿¿i. Nh¿ng ¿nh h¿¿ng tích c¿c c¿a thi¿n ¿¿i v¿i cüc s¿ng con ng¿¿i không h¿ b¿ gi¿i h¿n b¿i b¿t c¿ y¿u t¿ khác bi¿t nào, cho dù ¿ó là ch¿ng t¿c, giai c¿p, tüi tác hay gi¿i tính... T¿t c¿ chúng ta ¿¿u bình ¿¿ng và có c¿ h¿i nh¿ nhau khi ¿¿n v¿i thi¿n. S¿ phát tri¿n m¿nh m¿ c¿a thi¿n trong nh¿ng n¿m g¿n ¿ây ¿ các n¿¿c ph¿¿ng Tây ¿ã ch¿ng minh ¿i¿u này. Thi¿n không ch¿ là "tinh hoa v¿n hóa ph¿¿ng ¿ông" nh¿ ¿ã ¿¿¿c th¿a nh¿n t¿ lâu, mà ¿ang d¿n d¿n tr¿ nên quen thüc và phát tri¿n ngay trong lòng nh¿ng xã h¿i công nghi¿p hi¿n ¿¿i náo nhi¿t nh¿t, m¿c dù ¿i¿u này có v¿ nh¿ m¿t ngh¿ch lý khi so sánh v¿i tính ch¿t t¿nh l¿ng t¿ nhi¿u th¿ k¿ qua khi thi¿n phát tri¿n ¿ các n¿¿c ph¿¿ng ¿ông.Chúng ta ¿¿u bi¿t, ng¿¿i ¿¿u tiên kh¿i m¿ ngün thi¿n cho nhân löi là ¿¿c Ph¿t Thích-ca Mâu-ni, b¿i vì thi¿n v¿n d¿ là m¿t trong các pháp môn do ngài truy¿n d¿y. Tuy nhiên, nh¿ng gì mà chúng ta bi¿t ¿¿¿c hôm nay v¿ thi¿n h¿c còn có c¿ s¿ ¿óng góp c¿a nhi¿u th¿ h¿ thi¿n s¿, nh¿ng ng¿¿i ¿ã tr¿c ti¿p truy¿n n¿i và phát tri¿n thi¿n h¿c. H¿ không ch¿ ti¿p nh¿n nh¿ng tinh túy c¿a các b¿c th¿y ¿i tr¿¿c truy¿n l¿i, mà m¿i ng¿¿i còn ¿óng góp s¿ sáng t¿o c¿a mình vào tính ch¿t phong phú và ¿¿c ¿áo c¿a thi¿n. Chính nh¿ vào ¿i¿u này mà tr¿i qua h¿n 25 th¿ k¿, thi¿n v¿n luôn gi¿ ¿¿¿c tính ch¿t sinh ¿¿ng, linh höt và b¿t k¿p m¿i s¿ thay ¿¿i chuy¿n bi¿n c¿a t¿ng th¿i ¿¿i, c¿ng nh¿ nhanh chóng thích nghi v¿i m¿i ¿i¿u ki¿n phát tri¿n trong t¿ng xã h¿i khác nhau.Tuy nhiên, ti¿p nh¿n thi¿n vào cüc s¿ng c¿a m¿i ng¿¿i và tìm hi¿u v¿ thi¿n là hai vi¿c khác nhau. M¿t s¿ ng¿¿i may m¿n có th¿ b¿t tay ngay vào vi¿c th¿c hành thi¿n ¿¿ t¿ mình có th¿ ¿¿t ¿¿¿c ph¿n l¿i ích thi¿t th¿c ngay trong cüc s¿ng m¿i ngày. ¿ây c¿ng có th¿

Trong cu¿c s¿ng, có nh¿ng v¿n ¿¿ mà chúng ta không th¿ gi¿i quy¿t ¿¿n thu¿n ch¿ b¿ng tri th¿c. Nói cách khác, ¿ôi khi ta ph¿i tr¿i qua nh¿ng b¿¿c khá dài t¿ lúc hi¿u rõ v¿n ¿¿ cho ¿¿n khi th¿c s¿ v¿¿t qua ¿¿¿c nó.L¿y ví d¿, ta có th¿ d¿ dàng mô t¿ ¿¿¿c th¿ nào là m¿t n¿p s¿ng ¿¿o ¿¿c, nh¿ng ¿¿ th¿c s¿ ¿¿t ¿¿¿c m¿t n¿p s¿ng nh¿ th¿ l¿i là v¿n ¿¿ c¿a c¿ m¿t ¿¿i ng¿¿i! Chúng ta có th¿ d¿ dàng hi¿u và ca ng¿i nh¿ng ¿¿c tính nh¿ khoan dung höc nh¿n nh¿c, nh¿ng ¿¿ có th¿ th¿t lòng tha th¿ cho l¿i l¿m c¿a ai ¿ó ¿¿i v¿i ta, hay nh¿n nh¿c ¿¿¿c tr¿¿c thái ¿¿ xúc ph¿m c¿a ng¿¿i khác, chúng ta không th¿ ch¿ ¿¿n thu¿n là "hi¿u" ¿¿¿c v¿n ¿¿, mà ¿òi h¿i ph¿i tr¿i qua c¿ m¿t quá trình th¿c hành, chiêm nghi¿m trong th¿c t¿ c¿ xát gi¿a cu¿c s¿ng.Nh¿ng gì ¿¿¿c trình bày trong t¿p sách m¿ng này không ph¿i là nh¿ng ¿i¿u m¿i m¿, mà th¿t ra ¿ã t¿ng ¿¿¿c ¿¿c Ph¿t Thích-ca Mâu-ni gi¿ng d¿y cách nay h¿n 25 th¿ k¿. ¿i¿u chúng tôi mu¿n nh¿n m¿nh ¿ ¿ây là, có nh¿ng l¿i Ph¿t d¿y tuy ¿¿n gi¿n, nh¿ng vi¿c mang ra th¿c hành, áp d¿ng vào cu¿c s¿ng h¿ng ngày l¿i không ph¿i lúc nào c¿ng d¿ dàng, b¿i còn có bi¿t bao tr¿ l¿c do nh¿ng thói quen và ¿¿nh ki¿n sai l¿m mà m¿i chúng ta ¿¿u ¿ã không ng¿ng tích l¿y t¿ b¿y lâu nay.Xu¿t phát t¿ th¿c t¿ này, ng¿¿i vi¿t hoàn toàn không có d¿ng ý "gi¿ng gi¿i" các v¿n ¿¿ theo nh¿ng gì mình hi¿u, mà ch¿ ¿¿n gi¿n là mu¿n chia s¿ nh¿ng kinh nghi¿m th¿c s¿ ¿ã tr¿i qua trong cu¿c s¿ng c¿a b¿n thân. Và n¿u nh¿ có nh¿ng ¿i¿m t¿¿ng ¿¿ng nh¿t ¿¿nh nào ¿ó v¿i nh¿ng gì mà b¿n ¿¿c ¿ã t¿ng c¿m nh¿n trong cu¿c s¿ng, hy v¿ng là s¿ chia s¿ này s¿ có th¿ giúp ích ph¿n nào trong vi¿c làm cho cu¿c s¿ng c¿a m¿i ng¿¿i chúng ta ngày càng t¿t ¿¿p h¿n.Và m¿t cu¿c s¿ng "t¿t ¿¿p h¿n" chính là m¿c tiêu kh¿ thi cho t¿t c¿ m¿i ng¿¿i, b¿i vì s¿ là m¿t chuy¿n hoang t¿¿ng n¿u có ai ¿ó mu¿n tr¿ thành m¿t ng¿¿i "toàn h¿o" trong cu¿c s¿ng này. Tuy nhiên, n¿u m¿i chúng ta có th¿ nh¿n rõ ¿¿¿c s¿ v¿¿n lên c¿a chính mình trong t¿ng ngày tháng trôi qua, có ¿¿¿c m¿t ¿¿i s¿ng tinh th¿n th¿c s¿ t¿t ¿¿p h¿n b¿t ch¿p n

N¿m 2004 khép l¿i v¿i m¿t bi¿n c¿ ¿au th¿¿ng ch¿a t¿ng th¿y trong l¿ch s¿ loài ng¿¿i. C¿ th¿ gi¿i kinh hoàng và nh¿ l¿ tr¿¿c nh¿ng m¿t mát l¿n lao cho hàng tr¿m ngàn gia ¿ình sau tr¿n thiên tai sóng th¿n ¿ vùng ven bi¿n châu Á, v¿i thi¿t h¿i nhân m¿ng cho hàng löt qüc gia nh¿ Indonesia, Sri Lanka, ¿n ¿¿, Malaysia, Thái Lan, Myanmar... Ch¿a bao gi¿ ng¿¿i ta có th¿ c¿m nh¿n ¿¿¿c s¿ mong manh c¿a ki¿p s¿ng con ng¿¿i m¿t cách rõ ràng và c¿ th¿ ¿¿n nh¿ th¿. Và c¿ng ch¿a bao gi¿ ng¿¿i ta có th¿ th¿y rõ h¿n s¿ vô ngh¿a c¿a ti¿n tài, danh v¿ng... khi ¿¿i m¿t v¿i ý ngh¿a cüi cùng c¿a ¿¿i s¿ng. Hàng tr¿m ngàn con ng¿¿i, trong ¿ó có không ít nh¿ng th¿¿ng gia ¿ang thành ¿¿t, không ít nh¿ng ng¿¿i giàu có ¿ang th¿ h¿¿ng t¿t c¿ nh¿ng gì t¿t ¿¿p nh¿t mà cüc s¿ng có th¿ mang l¿i... ch¿ trong thoáng ch¿c ¿ã tr¿ thành nh¿ng xác không h¿n, v¿nh vi¿n ch¿m d¿t ¿¿i s¿ng trong n¿i kinh hoàng và b¿t l¿c khi nh¿ng c¿n sóng cao ng¿t tr¿i ¿p ¿¿n không báo tr¿¿c.Sau khi th¿m h¿a x¿y ra, ng¿¿i ta xôn xao bàn tán v¿ m¿t kh¿ n¿ng có th¿ phòng tránh nh¿ m¿t h¿ th¿ng c¿nh báo s¿m. Ng¿¿i ta ¿¿u t¿ công s¿c, ti¿n b¿c, trí tü... v¿i hy v¿ng có th¿ tránh né ¿¿¿c nh¿ng th¿m h¿a t¿¿ng t¿ trong t¿¿ng lai.Th¿ nh¿ng, ai bi¿t ¿¿¿c là l¿n t¿i ¿ây thiên tai s¿ x¿y ra theo cách nào? C¿ng nh¿ ch¿ tr¿¿c khi tr¿n sóng th¿n x¿y ra thôi, ai có th¿ hình dung ¿¿¿c nó s¿ x¿y ra nh¿ th¿? Trong m¿t ch¿ng m¿c nào ¿ó, hoàn toàn không bi quan, nh¿ng chúng ta ph¿i th¿a nh¿n m¿t s¿ th¿t là trong t¿ nhiên v¿n còn có quá nhi¿u ¿i¿u chúng ta ch¿a bi¿t, và ngay c¿ khi ¿ã bi¿t, ta v¿n không th¿ nào ki¿m soát t¿t c¿ theo ý mình. S¿ mong manh c¿a m¿i m¿t ki¿p ng¿¿i hay s¿ mong manh c¿a c¿ v¿ tr¿ này v¿n là m¿t cái gì ¿ó n¿m ngoài t¿m c¿a nh¿ng ki¿n th¿c khoa h¿c mà hi¿n nay ta ¿ang có ¿¿¿c.

M¿t bu¿i sáng th¿c d¿y, b¿n khön nghe ti¿ng chim r¿t l¿. M¿i m¿t n¿ c¿¿i, ánh m¿t, b¿¿c chân ¿i c¿ng d¿¿ng nh¿ thay ¿¿i. Lòng d¿t dào nh¿ng c¿m xúc khó t¿, và ngh¿ ¿¿n ¿i¿u gì c¿ng th¿y nh¿ mình ¿ã hi¿u bi¿t r¿t nhi¿u h¿n. Ô hay, mình ¿ã l¿n!Này ng¿¿i b¿n tr¿! Cách ¿ây h¿n hai m¿¿i n¿m, tôi c¿ng ¿ã có m¿t bu¿i sáng nh¿ th¿, hay nói ¿úng h¿n là t¿¿ng t¿ nh¿ th¿. Và vì th¿, tôi có th¿ hi¿u ¿¿¿c ph¿n nào nh¿ng gì mà b¿n ¿ang c¿m nh¿n. Bu¿i sáng c¿a b¿n có th¿ ¿¿n sau k¿ thi t¿t nghi¿p, höc sau ngày nh¿n gi¿y báo vào ¿¿i h¿c, hay c¿ng có th¿ là vì m¿i hôm qua ¿ây thôi, b¿n v¿a t¿ mình hoàn t¿t ¿¿¿c m¿t công vi¿c nào ¿ó "vô cùng quan tr¿ng"...Vâng, m¿i chúng ta ¿¿u tr¿i qua m¿t khöng giao th¿i gi¿a tu¿i th¿ và s¿ tr¿¿ng thành. Có th¿ b¿n v¿n còn ít nhi¿u b¿n khön ti¿c r¿ nh¿ng ngày vô t¿ c¿a tu¿i ¿u th¿, v¿i nh¿ng câu nói, ti¿ng c¿¿i ¿¿¿c tuôn ra không c¿n ph¿i ¿¿n ¿o, cân nh¿c... Nh¿ng b¿n c¿ng ¿¿y nôn nao, háo h¿c trong tâm tr¿ng mu¿n d¿n thân vào nh¿ng ¿i¿u ch¿a bi¿t, mu¿n t¿ mình khám phá c¿ th¿ gi¿i ¿ang tr¿i ra tr¿¿c m¿t, cái th¿ gi¿i mà t¿ tr¿¿c ¿¿n nay b¿n luôn b¿ ng¿n c¿m không ¿¿¿c b¿¿c chân vào, ch¿ vì ch¿ng có ai ch¿u xem b¿n là "ng¿¿i l¿n" c¿!Th¿ r¿i, cu¿i cùng b¿n c¿ng ¿ã tr¿¿ng thành! Cu¿i cùng b¿n c¿ng ¿ã ¿¿¿c m¿i g¿i b¿¿c chân vào "th¿ gi¿i c¿a ng¿¿i l¿n"! Này ng¿¿i b¿n tr¿, tôi và b¿n có th¿ ¿¿u gi¿ng nhau ¿ ng¿¿ng c¿a này, nh¿ng v¿n có nh¿ng khác bi¿t nh¿t ¿¿nh v¿ nh¿ng gì mà chúng ta mang theo trong cu¿c d¿n thân c¿a mình. H¿n th¿ n¿a, th¿ gi¿i c¿ng ¿ã ¿¿i thay nhi¿u sau hai, ba m¿¿i n¿m... Và càng khác l¿ bi¿t bao so v¿i m¿t, hai th¿ k¿ tr¿¿c ¿ây, cho ¿¿n so v¿i thu¿ ban s¿ mà dân t¿c ta ¿ang g¿y d¿ng và hình thành m¿t n¿n v¿n hóa ¿¿i Vi¿t...Nh¿ng t¿t c¿ không có gì qua ¿i mà không ¿¿ l¿i nh¿ng âm vang nh¿t ¿¿nh. Tôi nh¿ là ¿ã nh¿n ¿¿¿c r¿t nhi¿u t¿ nh¿ng ng¿¿i ¿i tr¿¿c, nhi¿u ¿¿n n¿i b¿n thân tôi c¿ng ch¿a bao gi¿ th¿ làm công vi¿c ¿o ¿¿m xem mình ¿ã nh¿n ¿¿¿c nh¿ng gì. M¿c dù v¿y, trong m¿i ý t¿¿ng, l¿i nói hay vi¿c làm c¿a mình, tôi luôn c¿m nh¿n

Cho dù ¿ã phân vân l¿¿ng l¿ r¿t lâu tr¿¿c khi th¿c s¿ b¿t tay vào vi¿t t¿p sách này, tôi r¿t vui m¿ng là cüi cùng r¿i nó c¿ng ¿ã ra ¿¿i.Trình bày m¿t v¿n ¿¿ v¿n không th¿ trình bày ¿¿¿c b¿ng ngôn ng¿, tôi t¿ bi¿t nh¿ng gi¿i h¿n nh¿t ¿¿nh trong công vi¿c c¿a mình. H¿n th¿ n¿a, s¿ h¿n ch¿ v¿ m¿t ch¿ quan n¿i trình ¿¿ ki¿n th¿c c¿a b¿n thân ng¿¿i vi¿t c¿ng là m¿t ¿i¿u không th¿ ph¿ nh¿n. Vì th¿, tôi ¿ã không sao tránh kh¿i nhi¿u l¿n có ý ¿¿nh t¿ b¿ vi¿c vi¿t ra t¿p sách, vì có ph¿n nào không ¿¿¿c t¿ tin l¿m vào kh¿ n¿ng di¿n ¿¿t c¿a chính mình.Tuy nhiên, s¿ thôi thúc mà tôi không sao c¿¿ng l¿i ¿¿¿c là ni¿m mong ¿¿c ¿¿¿c chia s¿ nh¿ng kinh nghi¿m t¿ thân c¿a mình v¿i nh¿ng tâm h¿n ¿¿ng c¿m c¿ng nh¿ mang l¿i ¿ôi chút l¿i l¿c cho nh¿ng ng¿¿i v¿a t¿p t¿nh tìm ¿¿n v¿i thi¿n. V¿ ph¿n này, tôi l¿i h¿t s¿c t¿ tin vì bi¿t r¿ng nh¿ng kinh nghi¿m b¿n thân là không ai gi¿ng ai, và vi¿c ¿¿¿c chia s¿ ¿ôi ¿i¿u v¿ kinh nghi¿m c¿a ng¿¿i khác không bao gi¿ là quá th¿a cho nh¿ng ai mün chuyên tâm rèn luy¿n.Nh¿ng ¿¿ng c¿ m¿nh m¿ nh¿t ¿ã thúc ¿¿y vi¿c hình thành t¿p sách này chính là nh¿ng ¿i¿u m¿t th¿y tai nghe c¿a b¿n thân tác gi¿. Qua nhi¿u n¿m làm công vi¿c gi¿ng d¿y Anh ng¿, ¿¿¿c th¿¿ng xuyên ti¿p xúc v¿i l¿p tr¿, ng¿¿i vi¿t ¿ã c¿m nh¿n ¿¿¿c n¿i khát khao c¿ng nh¿ nhu c¿u thi¿t y¿u c¿a các em v¿ m¿t h¿¿ng ¿i lành m¿nh trong cüc s¿ng. T¿p sách này ra ¿¿i nh¿ m¿t tình c¿m chân thành g¿i ¿¿n các em, nên nó ch¿c ch¿n không tránh kh¿i ¿¿¿c ít nhi¿u khi¿m khuy¿t d¿¿i m¿t nhìn c¿a các b¿c tôn túc, tr¿¿ng th¿¿ng. Ng¿¿i vi¿t ghi l¿i nh¿ng dòng này là ¿¿ thành th¿t nh¿n l¿i cùng các v¿.Trong nh¿ng n¿m g¿n ¿ây, nh¿ng bài gi¿ng v¿ thi¿n ¿¿¿c ph¿ bi¿n r¿t r¿ng rãi qua các hình th¿c thu b¿ng c¿ng nh¿ in ¿n... ¿i¿u này giúp cho nhi¿u ng¿¿i bi¿t ¿¿n thi¿n h¿n, nh¿ng ¿¿ng th¿i c¿ng có m¿t vài tác d¿ng không hay c¿a nó. Thay vì ¿¿¿c ti¿p thu tr¿n v¿n, có trình t¿ h¿p lý nh¿ trong m¿t khóa h¿c, nh¿ng ng¿¿i ch¿ tình c¿ ¿¿¿c nghe m¿t vài ¿ön b¿ng, höc ¿¿c qua m¿t vài bài gi¿ng... - t¿t nhiên là không có s¿ ch

Không bi¿t t¿ bao gi¿, ng¿¿i x¿a ¿ã th¿t lên m¿t câu r¿t gi¿n ¿¿n nh¿ng chính xác, mà cho ¿¿n ngày nay h¿u h¿t chúng ta không ai là không bi¿t: "¿ sao cho v¿a lòng ng¿¿i..."Vâng, qü th¿t không có m¿t chün m¿c, m¿t phong cách s¿ng nào có th¿ làm hài lòng ¿¿¿c t¿t c¿ m¿i ng¿¿i. Chúng ta ph¿i bün bã mà th¿a nh¿n ¿i¿u ¿ó, cho dù chính chúng ta là nh¿ng con ng¿¿i, và ¿¿u là ¿¿i t¿¿ng ¿áng "than phi¿n" vì s¿ khó tính ... nói chung. Và b¿t c¿ m¿t n¿ l¿c nào nh¿m v¿ch ra m¿t chün m¿c s¿ng có th¿ làm hài lòng t¿t c¿ m¿i ng¿¿i ¿¿u ph¿i ¿i ¿¿n th¿t b¿i. S¿ d¿ nh¿ th¿, ¿¿n gi¿n ch¿ là vì cách nhìn c¿a m¿i ng¿¿i v¿ cung cách x¿ th¿, v¿ cái g¿i là m¿t "chün m¿c chung", ¿¿u có s¿ khác bi¿t, không ai hoàn toàn gi¿ng v¿i ai.Tuy nhiên, c¿ng t¿ xa x¿a, con ng¿¿i ¿ã bi¿t ¿¿n s¿ c¿n thi¿t ph¿i v¿ch ra nh¿ng quy t¿c s¿ng chung cho m¿i c¿ng ¿¿ng. Vì m¿i liên h¿ qua l¿i l¿n nhau, nên dù mün dù không v¿n ph¿i có nh¿ng "nguyên t¿c chung" ¿¿ m¿i thành viên tuân theo, ¿¿m b¿o cho s¿ hoà h¿p t¿i thi¿u c¿a m¿t c¿ng ¿¿ng.Vì th¿, chúng ta không l¿y làm l¿ khi th¿y m¿i xã h¿i khác nhau t¿ ¿ông sang tây ¿¿u có nh¿ng phong t¿c, t¿p quán khác nhau, hình thành t¿ nh¿ng cung cách, nh¿ng chün m¿c s¿ng khác nhau.T¿m quan tr¿ng c¿a nh¿ng "nguyên t¿c s¿ng chung" nh¿ th¿ c¿ng thay ¿¿i khác nhau qua t¿ng th¿i ¿¿i. Vào büi ban s¿ c¿a loài ng¿¿i, khi ch¿a có lüt pháp - höc nói ¿úng h¿n là lüt pháp ch¿a có s¿ hoàn ch¿nh và hi¿u qü qün lý xã h¿i nh¿ bây gi¿, nh¿ng "nguyên t¿c s¿ng chung" nh¿ th¿ là t¿i c¿n thi¿t, vì nó giúp ng¿n ng¿a nh¿ng s¿ va ch¿m l¿n nhau gi¿a các thành viên trong c¿ng ¿¿ng. ¿¿n nh¿ng xã h¿i có t¿ ch¿c cao h¿n nh¿ vào th¿i phong ki¿n, m¿t s¿ "nguyên t¿c" ¿¿¿c chuy¿n sang thành "lüt" và ¿¿¿c các nhà cai tr¿ d¿a theo ¿¿ qün lý xã h¿i. Tuy nhiên, c¿ng ¿¿ng xã h¿i vào nh¿ng th¿i k¿ ¿y v¿n còn là quá r¿ng l¿n so v¿i t¿m ki¿m soát c¿a các v¿ vua chúa, và r¿t nhi¿u "nguyên t¿c" ¿¿¿c t¿ nguy¿n tuân theo ¿ t¿ng ¿¿a ph¿¿ng, chúng hình thành nên nh¿ng t¿p t¿c, nh¿ng "l¿ làng".

Tôi ¿ã b¿n khön r¿t lâu tr¿¿c khi vi¿t t¿p sách này vì không m¿y t¿ tin vào kh¿ n¿ng di¿n ¿¿t kém c¿i c¿a mình. M¿c dù v¿y, tôi v¿n không sao c¿¿ng l¿i ¿¿¿c s¿ thôi thúc mu¿n chia s¿ cùng b¿n ¿¿c món quà t¿ng vô cùng quý giá mà tôi ¿ã nh¿n ¿¿¿c t¿ cu¿c s¿ng. Không, ¿¿ chính xác h¿n, có l¿ tôi ph¿i nói là vô giá, vì qu¿ th¿t là không ai có th¿ dùng ti¿n b¿c ¿¿ mua ¿¿¿c m¿t món quà nh¿ th¿!Món quà mà tôi mu¿n nói ¿¿n ¿ ¿ây chính là ni¿m vui có ¿¿¿c t¿ s¿ yêu th¿¿ng trong cu¿c s¿ng. Ni¿m vui ¿y hoàn toàn không gi¿ng nh¿ nh¿ng ni¿m vui mà chúng ta có ¿¿¿c qua vi¿c th¿a mãn các nhu c¿u v¿t ch¿t. Nh¿ng không ph¿i bao gi¿ chúng ta c¿ng phân bi¿t ¿¿¿c ¿i¿u ¿y, và vì th¿ mà s¿ nh¿m l¿n r¿t th¿¿ng x¿y ra. Tr¿¿c ¿ây tôi c¿ng th¿¿ng nh¿m l¿n nh¿ th¿, và ¿i¿u ¿ó làm tôi m¿t ¿i r¿t nhi¿u c¿ h¿i ¿¿ có ¿¿¿c ni¿m vui th¿c s¿. Vì th¿, tôi r¿t mu¿n chia s¿ ¿i¿u ¿y cùng các b¿n.B¿n ¿¿c thân m¿n! Tôi không ngh¿ ¿i¿u mình s¿p vi¿t ra ¿ây là nh¿ng l¿i khuyên r¿n hay nh¿ng bài h¿c giá tr¿, nh¿ng chúng th¿c s¿ là nh¿ng kinh nghi¿m c¿a chính b¿n thân tôi. ¿¿ có ¿¿¿c nh¿ng ¿i¿u này, tôi ¿ã ph¿i tr¿ giá b¿ng s¿ va ch¿m và tr¿i nghi¿m. Vì th¿, khi chia s¿ cùng các b¿n, tôi ch¿ hy v¿ng duy nh¿t m¿t ¿i¿u là có th¿ giúp ích ¿¿¿c các b¿n ít nhi¿u trong nh¿ng tr¿¿ng h¿p t¿¿ng t¿ nh¿ tôi ¿ã t¿ng v¿p ph¿i.Yêu th¿¿ng là m¿t khái ni¿m tr¿u t¿¿ng r¿t khó ¿¿nh ngh¿a. M¿c dù v¿y, t¿t c¿ chúng ta ¿¿u d¿ dàng c¿m nh¿n ¿¿¿c s¿ yêu th¿¿ng. Nh¿ng c¿m nh¿n ¿¿¿c s¿ yêu th¿¿ng là m¿t vi¿c, và hi¿u ¿¿¿c th¿ nào là s¿ yêu th¿¿ng chân th¿t l¿i là m¿t vi¿c khác. Khi chúng ta không phân bi¿t ¿¿¿c s¿ khác nhau gi¿a hai khái ni¿m này, chúng ta r¿t d¿ r¿i vào sai l¿ch. Và vì th¿, ¿ôi khi chúng ta có th¿ vô tình làm t¿n th¿¿ng chính nh¿ng ng¿¿i mà ta yêu th¿¿ng nh¿t. N¿u b¿n hi¿u ¿¿¿c th¿ nào là s¿ yêu th¿¿ng chân th¿t, thì ¿i¿u ¿áng ti¿c ¿y ch¿c ch¿n s¿ không x¿y ra. H¿n th¿ n¿a, s¿ hi¿u bi¿t

H¿nh phúc chân th¿t là s¿ yên vui, thanh th¿n mà m¿i chúng ta có th¿ ¿¿t ¿¿n b¿t ch¿p nh¿ng khó kh¿n hay ngh¿ch c¿nh. B¿i vì có quá nhi¿u nh¿ng khó kh¿n và ngh¿ch c¿nh trong cüc s¿ng này, nên chúng ta không th¿ ¿¿ cho chúng ng¿n ch¿n höc c¿¿p m¿t ¿i ni¿m vui s¿ng c¿a ta. B¿ng không, ta s¿ ch¿ng bao gi¿ ¿¿¿c yên vui c¿.Nh¿ v¿y, h¿nh phúc chân th¿t không th¿ ph¿ thüc vào nh¿ng gì chúng ta có ¿¿¿c, mà nó hoàn toàn ¿¿t ¿¿n b¿ng vào cách s¿ng c¿a chúng ta. Có th¿ chúng ta còn nghèo khó, höc r¿t giàu sang, höc g¿p nhi¿u may m¿n, höc có l¿m r¿i ro... nh¿ng n¿u chúng ta có m¿t nh¿n th¿c ¿úng v¿ cüc s¿ng và bi¿t s¿ng h¿t lòng, chúng ta ¿¿u có th¿ ¿¿t ¿¿n cüc s¿ng yên vui, h¿nh phúc ngay trong hoàn c¿nh c¿a chính mình.M¿t khi b¿n buông b¿ nh¿ng quan ¿i¿m sai l¿m, b¿n s¿ d¿ dàng nh¿n ra ¿¿¿c r¿ng h¿nh phúc là ¿i¿u có th¿t, ¿ ngay trong t¿m tay chúng ta, ngay t¿i ¿ây và trong giây phút này, trong t¿ng h¿i th¿ bi¿u hi¿n s¿ t¿n t¿i c¿a ta trong cüc s¿ng nhi¿m m¿u này.

S¿ thay ¿¿i c¿a ¿¿t tr¿i theo chu k¿ chuy¿n v¿n chung ¿ã mang ¿¿n nh¿ng thay ¿¿i quanh ta, t¿ b¿u tr¿i, m¿t ¿¿t cho ¿¿n th¿i ti¿t, c¿ cây hoa lá... T¿t c¿ nh¿ng ¿i¿u ¿ó ¿¿u là nh¿ng y¿u t¿ khách quan góp ph¿n khoác lên cho mùa xuân m¿t b¿ áo m¿i m¿, t¿¿i tr¿ và tràn ¿¿y s¿c s¿ng.Nh¿ng cái m¿i ¿y luôn có công n¿ng kh¿i d¿y trong ta ni¿m h¿ng kh¿i, mang ¿¿n cho ta nh¿ng hy v¿ng m¿i. Nh¿ng b¿n thân ta có th¿c s¿ ¿¿i m¿i v¿¿n lên hoàn thi¿n ¿¿¿c hay không thì ¿i¿u ¿ó l¿i còn tùy thüc vào nh¿ng nh¿n th¿c c¿a ta có ¿¿¿c ¿úng th¿t hay không, c¿ng nh¿ ta có duy trì ¿¿¿c s¿ n¿ l¿c kiên trì c¿a chính b¿n thân mình hay không.Nói cách khác, mùa xuân bao gi¿ c¿ng mang v¿ nh¿ng tia n¿ng xuân ¿m áp cho v¿n v¿t, nh¿ng trong lòng ta có ¿¿¿c ng¿p tràn n¿ng xuân t¿¿i sáng hay không thì ¿i¿u ¿ó còn tùy thüc vào nh¿ng nh¿n th¿c ¿úng ¿¿n c¿ng nh¿ n¿ l¿c c¿a chính ta. Nh¿n th¿c ¿úng là kh¿i ¿¿u cho m¿i hành vi và l¿i nói t¿t ¿¿p, t¿ ¿ó mang ¿¿n cho ta m¿t ¿¿i s¿ng h¿nh phúc, an lành. Nh¿n th¿c sai l¿m là nguyên nhân d¿n ¿¿n nh¿ng hành vi và l¿i nói sai trái, x¿u ác, gây h¿i cho b¿n thân và ng¿¿i khác, t¿ ¿ó xô ¿¿y ta vào m¿t cüc s¿ng kh¿ ¿au và t¿m t¿i. Vì th¿, kh¿ ¿au hay h¿nh phúc ¿¿u do chính b¿n thân ta ch¿n l¿a, tr¿¿c h¿t là b¿ng s¿ ¿i¿u ch¿nh nh¿ng nh¿n th¿c c¿a mình cho ¿úng th¿t, và sau ¿ó là n¿ l¿c th¿c hi¿n nh¿ng ¿i¿u t¿t ¿¿p cho b¿n thân ta c¿ng nh¿ cho m¿i ng¿¿i quanh ta.Trong khi bàn lün ¿ôi ¿i¿u v¿ xuân, chúng ta c¿ng ¿ã ¿i¿m qua m¿t vài v¿n ¿¿ v¿ nh¿n th¿c. Nh¿ng gì ¿¿¿c trình bày ¿ ¿ây không ph¿i là quan ¿i¿m riêng c¿a ng¿¿i vi¿t, mà ¿ã ¿¿¿c th¿n tr¿ng vi¿t ra d¿a trên nh¿ng l¿i d¿y sáng süt c¿a ¿¿c Ph¿t ¿¿¿c ghi chép trong kinh ¿i¿n. V¿i nh¿ng ai ¿ã s¿ng và hành trì theo l¿i Ph¿t d¿y thì vi¿c tin hi¿u nh¿ng l¿i d¿y này có th¿ nói là m¿t ¿i¿u t¿t nhiên, c¿ng nh¿ ng¿¿i n¿m n¿¿c bi¿n và bi¿t ngay trong ¿ó có v¿ m¿n. Nh¿ng ¿¿i v¿i nh¿ng ai l¿n ¿¿u ti¿p xúc v¿i ¿¿o Ph¿t höc v¿n ch¿a t¿ mình ch¿ng nghi¿m giá tr¿ c¿a nh¿ng l¿i Ph¿t d¿y, thì s¿ suy xét và nh¿n hi¿u t¿t nhiên còn ph¿i

Lòng th¿¿ng yêu chân th¿t luôn mang ¿¿n cho chúng ta s¿c m¿nh, ni¿m tin và s¿ vui s¿ng. Nh¿ng s¿c m¿nh, ni¿m tin và s¿ vui s¿ng ¿ó luôn có kh¿ n¿ng san s¿ cho ng¿¿i khác, và càng san s¿ thì n¿i l¿c c¿a b¿n thân chúng ta l¿i càng t¿ng thêm. ¿úng nh¿ l¿i Lão T¿ ¿ã t¿ng nói: "Càng cho ng¿¿i khác thì mình càng ¿¿¿c nhi¿u h¿n."Ng¿¿c l¿i, s¿c m¿nh c¿a lòng ham mün t¿o ra n¿i chúng ta là th¿ s¿c m¿nh b¿o phát b¿o tàn và không có kh¿ n¿ng san s¿ cho ng¿¿i khác. Nh¿ m¿t b¿p l¿a nóng, không ch¿ t¿a s¿c nóng ra chung quanh mà còn thiêu cháy t¿t c¿ nh¿ng gì ¿ bên trong nó. C¿ng v¿y, lòng ham mün không ch¿ t¿o thành s¿c m¿nh gây t¿n h¿i ¿¿n ng¿¿i khác, nó còn ¿¿t cháy, h¿y höi c¿ ng¿¿i nuôi d¿¿ng nó! Chính ¿i¿u này gi¿i thích vì sao vi¿c nuôi d¿¿ng lòng th¿¿ng yêu luôn giúp chúng ta có thêm s¿c m¿nh dài lâu, trong khi s¿ nuôi d¿¿ng tham ái thì ch¿ có s¿c m¿nh nh¿t th¿i và khi¿n cho ta ngày càng m¿i m¿t, ki¿t l¿c.Khi hi¿u ¿¿¿c ¿i¿u này, chúng ta s¿ th¿y r¿ng có nh¿ng hi¿n t¿¿ng ngh¿ch lý th¿¿ng g¿p trong cüc s¿ng th¿t ra không có gì khó hi¿u. Ch¿ng h¿n, trong cüc s¿ng hàn vi kh¿n khó thì anh em b¿ng h¿u l¿i r¿t thân thi¿t nhau, chia s¿ nhau t¿ng c¿ng rau, h¿t müi... nh¿ng khi giàu sang quy¿n th¿, ¿n ngon m¿c ¿¿p thì ng¿¿i ta l¿i d¿ dàng tr¿ m¿t ¿¿p chát v¿i nhau, tranh ch¿p nhau t¿ng ly t¿ng tý, ch¿ng ai ch¿u nh¿¿ng ai. Ngh¿ch lý ¿ ¿ây là, vì sao lúc ¿ói thi¿u ng¿¿i ta l¿i d¿ san s¿ nh¿ng gì mình ¿ang có - dù là r¿t ít - cho ng¿¿i khác, nh¿ng lúc d¿ th¿a l¿i ch¿ mün kh¿ kh¿ gi¿ ch¿t t¿t c¿, không muôn chia s¿t v¿i b¿t c¿ ai, ngay c¿ nh¿ng ng¿¿i ¿ã t¿ng thân thi¿t v¿i mình?

Theo m¿t cu¿c th¿m dò g¿n ¿ây t¿i Hoa K¿, 70% nh¿ng c¿p v¿ ch¿ng ¿ã c¿¿i nhau ¿¿¿c 5 n¿m tr¿ l¿i là h¿ hài lòng v¿i quan h¿ hôn nhân hi¿n t¿i; t¿ l¿ này v¿i nh¿ng c¿p ¿ã s¿ng v¿i nhau 10 n¿m là 40%.M¿c dù nh¿ng con s¿ này hoàn toàn không có giá tr¿ chính xác trong b¿t c¿ cu¿c nghiên c¿u chính th¿c nào v¿ tâm lý xã h¿i, nh¿ng chúng qu¿ th¿t ¿ã ph¿n ánh ¿¿¿c ph¿n nào th¿c ti¿n. M¿t trong nh¿ng ¿¿c ¿i¿m n¿i b¿t c¿a quan h¿ hôn nhân th¿i hi¿n ¿¿i là t¿ l¿ ly hôn t¿ng v¿t so v¿i ch¿ m¿t th¿ h¿ tr¿¿c ¿ây. Và oái ¿m thay, nh¿ng xã h¿i có ¿i¿u ki¿n v¿t ch¿t phát tri¿n càng cao thì c¿ng có t¿ l¿ ly hôn càng cao. Theo s¿ li¿u chính th¿c c¿a C¿c Th¿ng kê Hoa K¿ vào tháng 3 n¿m 1998, t¿ l¿ ly hôn cao nh¿t ¿ Hoa K¿ lên ¿¿n 14,4% trong t¿ng s¿ các cu¿c hôn nhân. T¿ l¿ này r¿i vào s¿ các c¿p v¿ ch¿ng t¿ 40 ¿¿n 44 tu¿i. V¿i ¿¿ tu¿i nh¿ h¿n, t¿ 15 ¿¿n 39 tu¿i thì t¿ l¿ ly hôn là 9,3%; và v¿i ¿¿ tu¿i l¿n h¿n, t¿ 45 tu¿i tr¿ lên thì t¿ l¿ ly hôn là 6,7%. Nh¿ng t¿ l¿ này ¿¿u ¿¿¿c "x¿p löi cao" trên toàn th¿ gi¿i. Khi tính toán trong t¿ l¿ dân s¿, t¿i Hoa K¿ vào n¿m 1998 c¿ 1000 dân thì có 4,3 ng¿¿i tr¿i qua ly hôn, v¿n là khá cao khi so v¿i Thái Lan là 0,9; Brazil là 0,6; Mexico là 0,4 và Columbia là 0,1.Trông ng¿¿i l¿i ngh¿ ¿¿n ta. Nh¿ng n¿m g¿n ¿ây, khi n¿p s¿ng v¿n minh Âu M¿ ngày càng có nhi¿u ¿nh h¿¿ng h¿n ¿¿n các thành ph¿ l¿n, v¿i nh¿p sinh höt ngày càng sôi ¿¿ng h¿i h¿ h¿n, thì nh¿ng v¿n ¿¿ c¿a ph¿¿ng Tây gi¿ ¿ây có v¿ nh¿ c¿ng không còn xa l¿ l¿m v¿i c¿ dân các thành ph¿ l¿n c¿a ph¿¿ng ¿ông. Nh¿ng tr¿¿ng h¿p ly hôn không còn là hi¿m hoi n¿a mà ¿ang d¿n d¿n t¿ng ¿¿n m¿c ¿¿ làm cho nhi¿u ng¿¿i ph¿i b¿t ¿¿u quan tâm lo l¿ng.Nh¿ng ly hôn ch¿ là d¿u hi¿u cu¿i cùng mà chúng ta th¿y ¿¿¿c trong nh¿ng quan h¿ "không t¿t ¿¿p" gi¿a v¿ ch¿ng. Tr¿¿c khi d¿n ¿¿n ly hôn là c¿ m¿t câu chuy¿n dài, và n¿u m¿i ng¿¿i ¿¿u quan tâm l¿u ý ¿¿n vi¿c vun ¿¿p h¿nh phúc gia ¿ình, ch¿c ch¿n chúng ta s¿ tránh ¿¿¿c r¿t nhi¿u tr¿¿ng h¿p ¿áng ti¿c. H¿n th¿ n¿a, quan h¿ "không t¿t ¿¿p" gi¿a v¿ ch¿ng v¿i nhau ¿ôi khi còn t¿ h¿i h¿n c¿ m¿t

Cách ¿ây h¿n 25 th¿ k¿, l¿n ¿¿u tiên trong l¿ch s¿ nhân löi, ¿¿c Ph¿t Thích-ca Mâu-ni ¿ã ch¿ ra r¿ng nh¿ng gì chúng ta nh¿n bi¿t v¿ chính b¿n thân mình qua tri giác thông th¿¿ng là không ¿úng th¿t. Trong khi ta luôn nh¿n bi¿t v¿ m¿t b¿n ngã c¿ th¿ ¿ang hi¿n h¿u nh¿ là trung tâm c¿a c¿ th¿ gi¿i quanh ta, thì ¿¿c Ph¿t d¿y r¿ng, cái b¿n ngã ¿¿i v¿i ta vô cùng quan tr¿ng ¿ó th¿t ra l¿i hoàn toàn không h¿ t¿n t¿i trong th¿c ti¿n theo nh¿ cách mà ta v¿n nh¿n bi¿t và mô t¿ v¿ nó.Kinh ¿i¿n g¿i nh¿ng l¿i d¿y v¿ n¿i dung này là giáo lý vô ngã. Tr¿i qua hàng ngàn n¿m ¿¿¿c truy¿n l¿i qua các th¿ h¿, nh¿ng l¿i d¿y v¿ vô ngã ¿ã tr¿ thành c¿t lõi c¿a h¿u nh¿ t¿t c¿ các tông phái khác nhau trong ¿¿o Ph¿t.Trong cu¿c s¿ng thông th¿¿ng, ph¿n l¿n nh¿ng ¿¿ng l¿c thôi thúc chúng ta n¿ l¿c làm vi¿c hay theo ¿u¿i m¿t m¿c tiêu nào ¿ó ¿¿u xu¿t phát t¿ trung tâm ¿i¿m là nh¿n th¿c v¿ s¿ t¿n t¿i ¿¿c l¿p c¿a b¿n thân ta. Chúng ta n¿ l¿c làm vi¿c, g¿y d¿ng s¿ nghi¿p ¿¿ b¿n thân ta không r¿i vào c¿nh nghèo hèn kh¿n khó, ¿¿ gia ¿ình c¿a ta không thua kém gia ¿ình c¿a ng¿¿i khác, ¿¿ con cái c¿a ta ¿¿¿c h¿c hành ¿¿n n¿i ¿¿n ch¿n... ¿ m¿c ¿¿ cao xa h¿n, ta tham gia höt ¿¿ng xã h¿i ¿¿ thôn xóm c¿a ta ¿¿¿c phát tri¿n, höc ¿¿ công ty, t¿ ch¿c c¿a ta ngày càng l¿n m¿nh, ¿¿ ¿¿t n¿¿c c¿a ta v¿¿n lên thành m¿t c¿¿ng qu¿c không thua kém lân bang... N¿u không có m¿t cái gì ¿ó "c¿a ta" trong m¿c tiêu phía tr¿¿c, ta s¿ c¿m th¿y h¿u nh¿ ch¿ng có gì ¿¿ thôi thúc ta ph¿i n¿ l¿c làm vi¿c c¿.Trong m¿t ch¿ng m¿c nào ¿ó, nh¿ng ¿¿ng l¿c thúc ¿¿y nh¿ trên, hay cách suy ngh¿ và hành ¿¿ng d¿a vào nh¿ng ¿¿ng l¿c ¿ó, là c¿n thi¿t và không có gì sai trái. Nói m¿t cách chính xác h¿n, b¿n thân ta c¿ng nh¿ gia ¿ình và xã h¿i, ¿¿t n¿¿c... h¿u nh¿ luôn ¿¿¿c phát tri¿n trên c¿n b¿n nh¿ng ¿¿ng l¿c thúc ¿¿y ¿ó. Th¿ hình dung, n¿u nh¿ng ¿¿ng l¿c thúc ¿¿y ¿ó nh¿t th¿i b¿ tri¿t tiêu, li¿u chúng ta có th¿ nào ti¿p t¿c làm vi¿c m¿t cách h¿ng say không m¿t m¿i t¿ ngày này sang ng&

Sách này ¿¿¿c biên sön ch¿ y¿u d¿a vào m¿t cün sách b¿ng ti¿ng Tây T¿ng có nhan ¿¿ là Bardo Th¿dol, tr¿¿c ¿ây ¿¿¿c m¿t v¿ L¿t-ma Tây T¿ng là Kazi Dawa Samdup d¿ch sang ti¿ng Anh, nhan ¿¿ là The Tibetian Book of the Dead, v¿i l¿i bình gi¿i c¿a Hòa th¿¿ng Ch¿gyam Trungpa. Sau ¿ó ¿ã có thêm b¿n ti¿ng Pháp c¿a bà Marguerite La Fuente, d¿ch l¿i t¿ b¿n ti¿ng Anh. Chúng tôi ¿ã s¿ d¿ng ph¿n l¿n b¿n Vi¿t d¿ch c¿a d¿ch gi¿ Nguyên Châu, c¿ng ¿¿¿c d¿ch t¿ b¿n ti¿ng Anh.C¿n c¿ vào nhan ¿¿ c¿a nguyên tác là Bardo Th¿dol, có th¿ g¿i sách này là T¿ th¿, höc nh¿ ¿ã t¿ng ¿¿¿c g¿i là Lün vãng sinh. Tuy nhiên, ngoài ph¿n chính v¿n c¿a sách, trong khi biên sön chúng tôi c¿ng ¿¿a thêm vào ph¿n D¿n nh¿p c¿a ti¿n s¿ W. Y. Evans Wentz, ph¿n Gi¿ng lün c¿a Hòa th¿¿ng Ch¿gyam Trungpa, Lün v¿n tâm lý h¿c c¿a Carl Gustav Jung, và cüi cùng là m¿t vài suy ngh¿, nh¿n th¿c riêng c¿a ng¿¿i biên sön. Nh¿ v¿y, v¿i s¿ trình bày nhi¿u ý ki¿n khác nhau v¿ cùng m¿t ch¿ ¿¿, chúng tôi ¿ã ¿¿t t¿a sách theo ch¿ ¿¿ ¿y là "Ng¿¿i ch¿t ¿i v¿ ¿âu".N¿i dung chính c¿a sách này qü th¿t ¿ã tr¿ l¿i câu h¿i ¿y. ¿ây là nh¿ng l¿i nh¿n g¿i v¿i ng¿¿i ch¿t, nh¿ng l¿i t¿ng ¿¿c trong lúc c¿u siêu sau khi ch¿t, nh¿m có th¿ giúp cho ng¿¿i ch¿t ¿¿t ¿¿n m¿t c¿nh gi¿i t¿t ¿¿p nh¿t có th¿ có trong ¿i¿u ki¿n riêng c¿a m¿i ng¿¿i. Tuy không chính th¿c n¿m trong h¿ th¿ng kinh ¿i¿n Ph¿t giáo, nh¿ng ¿ây có th¿ xem là m¿t cün lün bao trùm nhi¿u quan ¿i¿m c¿a các tông phái khác nhau trong ¿¿o Ph¿t. ¿i¿u này th¿t ra c¿ng không có gì khó hi¿u, n¿u chúng ta bi¿t r¿ng các tông phái ch¿ng qua ch¿ là nh¿ng ph¿¿ng ti¿n khác nhau ¿¿ d¿n ¿¿n cùng m¿t m¿c tiêu duy nh¿t là giác ng¿.N¿u ph¿i phân löi sách này trong r¿ng kinh sách phong phú c¿a ¿¿o Ph¿t, thì có th¿ x¿p nó vào T¿nh ¿¿ tông và M¿t tông. X¿p vào T¿nh ¿¿ tông, vì trong ¿ó có ph¿n nh¿c nh¿ th¿n th¿c ng¿¿i ch¿t kiên trì ni¿m danh hi¿u Ph¿t A-di-¿à ¿¿ ¿¿¿c vãng sinh v¿ cõi C¿c L¿c c¿a ngài. X¿p vào M¿t tông vì sách này xüt phát t¿ Tây T¿ng và có nh¿ng mô t¿ r¿t l¿ lùng v¿ c¿nh t¿¿ng s

Chúng ta ¿ang s¿ng trong m¿t th¿i ¿¿i mà s¿ phát tri¿n dân s¿ ¿ã tr¿ thành m¿i quan tâm chung c¿a t¿t c¿ m¿i ng¿¿i. R¿t nhi¿u khái ni¿m mà cách ¿ây ch¿ m¿i vài th¿p niên thôi v¿n ch¿a ¿¿¿c m¿y ng¿¿i bi¿t ¿¿n, thì nay ¿ã tr¿ thành quen thüc ¿¿n m¿c tr¿ em v¿ thành niên c¿ng ¿ã c¿n ph¿i ¿¿¿c giáo d¿c, ch¿ng h¿n nh¿ "k¿ höch hóa gia ¿ình", "ki¿m soát dân s¿", "sinh ¿¿ có k¿ höch".v.v... Th¿m chí nhi¿u v¿n ¿¿ mà tr¿¿c ¿ây các b¿c cha m¿ v¿n th¿¿ng nghiêm c¿m con em mình không ¿¿¿c bi¿t ¿¿n tr¿¿c tüi l¿p gia ¿ình, thì nay ¿ã ¿¿¿c các nhà giáo d¿c yêu c¿u ¿¿a vào ph¿n ki¿n th¿c ph¿ thông ngay trên gh¿ nhà tr¿¿ng, ch¿ng h¿n nh¿ nh¿ng v¿n ¿¿ v¿ "quan h¿ tình d¿c khác gi¿i", "tình d¿c ¿¿ng tính", "tình d¿c an toàn".v.v... S¿ th¿t ¿ ¿ây không ph¿i là các nhà giáo d¿c hi¿n ¿¿i mün nh¿ th¿, mà chính là vì xã h¿i hi¿n ¿¿i có nhu c¿u nh¿ th¿, c¿n thi¿t ph¿i nh¿ th¿. B¿i nh¿ng hi¿u bi¿t ¿y ¿ã th¿c s¿ tr¿ thành thi¿t y¿u và quan tr¿ng ¿¿ b¿o v¿ các em tr¿¿c tüi b¿¿c vào ¿¿i.Nh¿ng cho dù ¿¿¿c toàn xã h¿i quan tâm lo l¿ng, v¿i r¿t nhi¿u các bi¿n pháp tuyên truy¿n, giáo d¿c và h¿ tr¿ c¿ th¿, có v¿ nh¿ v¿n ¿¿ dân s¿ v¿n là m¿t m¿i tên ¿ang n¿m s¿n trên dây cung ch¿ ch¿c buông ra. S¿ bùng n¿ dân s¿ g¿n nh¿ là s¿n sàng x¿y ra ¿ b¿t c¿ n¿i nào thi¿u s¿ ¿¿ cao c¿nh giác, và ch¿ ¿¿ "k¿ höch hóa gia ¿ình" v¿n luôn là m¿t trong nh¿ng ch¿ ¿¿ ¿¿¿c gi¿i truy¿n thông ¿¿i chúng quan tâm nhi¿u nh¿t. Vào n¿m 1950, dân s¿ th¿ gi¿i ¿¿c ch¿ng h¿n 2,5 t¿ ng¿¿i, nh¿ng ¿¿n n¿m 1986, con s¿ này ¿ã t¿ng g¿n g¿p ¿ôi - x¿p x¿ 5 t¿! Nh¿ng v¿n ¿¿ mà nhân löi ph¿i ¿¿i m¿t do s¿ bùng n¿ dân s¿ ¿ã ngày càng b¿c l¿ rõ h¿n, và cách duy nh¿t ¿¿ gi¿i quy¿t chính là ph¿i ki¿m soát ¿¿¿c m¿c ¿¿ t¿ng dân s¿. K¿ t¿ th¿p niên 1990, t¿ l¿ t¿ng dân s¿ trên toàn th¿ gi¿i b¿t ¿¿u ¿¿¿c gi¿m d¿n m¿t cách ¿n ¿¿nh, và các chuyên gia hy v¿ng là nhân löi s¿ ti¿p t¿c ki¿m soát ¿¿¿c m¿c t¿ng dân s¿ theo chi¿u h¿¿ng này. M¿c dù v¿y, dân s¿ th¿ gi¿i hi¿n nay v¿n lên ¿¿n h¿n 6,5 t¿ ng¿¿i!Th¿t là m¿t ngh¿ch lý

Cu¿c s¿ng quanh ta luôn có bi¿t bao ¿i¿u trái ý. Trong ¿¿i s¿ng v¿t ch¿t c¿ng nh¿ tinh th¿n, m¿i m¿t s¿ vi¿c x¿y ¿¿n cho ta ¿¿u ph¿ thu¿c vào vô s¿ nh¿ng nguyên nhân ¿¿n t¿ bên ngoài, và r¿t nhi¿u trong s¿ nh¿ng nguyên nhân ¿y l¿i ch¿ng bao gi¿ n¿m trong t¿m ki¿m soát c¿a chúng ta. Vì th¿, chúng ta không bao gi¿ có th¿ nói ch¿c ¿¿¿c r¿ng m¿t s¿ vi¿c nào ¿ó r¿i có di¿n ra theo ¿úng ý mu¿n c¿a mình hay không. H¿n th¿ n¿a, kh¿ n¿ng b¿t nh¿ ý l¿i d¿¿ng nh¿ luôn chi¿m m¿t t¿ l¿ l¿n h¿n nhi¿u so v¿i nh¿ng tr¿¿ng h¿p xuôi chèo mát mái.Nh¿ng có m¿t v¿n ¿¿ mà có l¿ chúng ta ai c¿ng ph¿i th¿a nh¿n là, trong h¿u h¿t các tr¿¿ng h¿p trái ý thì nh¿ng th¿¿ng t¿n v¿ m¿t v¿t ch¿t ¿¿i v¿i ta th¿¿ng không quan tr¿ng b¿ng s¿ t¿n th¿¿ng v¿ m¿t tinh th¿n, tình c¿m. Khi b¿n h¿ng thi vào ¿¿i h¿c ch¿ng h¿n, v¿n ¿¿ quan tr¿ng h¿n ¿¿i v¿i b¿n không ph¿i là vi¿c ph¿i m¿t thêm m¿t n¿m h¿c l¿i, mà chính là nh¿ng áp l¿c tâm lý n¿ng n¿ tr¿¿c s¿ th¿t v¿ng c¿a gia ¿ình và nh¿ng m¿c c¿m thua kém bè b¿n. Chính nh¿ng tr¿ng thái tinh th¿n tiêu c¿c này m¿i là nguyên nhân chính y¿u d¿n ¿¿n s¿ kh¿ ¿au, d¿n v¿t trong nh¿ng tr¿¿ng h¿p trái ý mà chúng ta g¿p ph¿i. Và c¿ng chính nh¿ng h¿ qu¿ tinh th¿n này m¿i t¿n t¿i lâu dài, ¿eo bám chúng ta m¿t cách dai d¿ng, ngay c¿ khi m¿i h¿ qu¿ v¿ m¿t v¿t ch¿t có th¿ ¿ã ¿¿¿c gi¿i quy¿t xong.H¿u h¿t nh¿ng quy lu¿t t¿ nhiên quanh ta c¿ng di¿n ra theo h¿¿ng ng¿¿c l¿i v¿i lòng mong mu¿n. Không ai mu¿n ch¿t ¿i, nh¿ng r¿i m¿i ng¿¿i ¿¿u ph¿i ch¿t. Ai c¿ng mu¿n ¿¿¿c mãi mãi tr¿ ¿¿p, tráng ki¿n, nh¿ng r¿i m¿i ng¿¿i ai c¿ng ph¿i già y¿u ¿i. Ai c¿ng mu¿n ¿¿¿c kh¿e m¿nh, nh¿ng r¿i m¿i ng¿¿i không ai thoát kh¿i b¿nh t¿t. Không ai mu¿n b¿ chia cách v¿nh vi¿n v¿i nh¿ng ng¿¿i thân yêu, nh¿ng r¿i theo th¿i gian nh¿ng ng¿¿i thân quanh ta c¿ l¿n l¿¿t ra ¿i mãi mãi... T¿t c¿ nh¿ng ¿i¿u ¿y ¿¿u là nguyên nhân d¿n ¿¿n nh¿ng tâm tr¿ng kh¿ ¿au trong ¿¿i s¿ng.¿¿o Ph¿t nhìn nh¿n s¿ th¿t này ¿ m¿t t¿m vóc l¿n lao và toàn di¿n h¿n nhi¿u so v¿i nh¿ng gì mà chúng ta th¿¿ng g¿p ph¿i và nh¿n bi¿t trong t¿ng giai ¿ön c¿a ¿¿i s¿ng. M¿i ng¿¿i chúng ta th¿¿ng ch¿ nh¿n bi¿t ¿¿¿c m¿t s¿ nh¿ng khía c¿nh nh¿t ¿¿nh nào ¿ó mà chúng ta cho là kh¿ ¿

Chuyên m¿c Lá th¿ h¿ng tu¿n ¿¿¿c th¿c hi¿n t¿ ¿¿u n¿m 2017. Sau khi nh¿ng lá th¿ c¿a 26 tu¿n ¿¿u tiên ¿¿¿c chúng tôi biên sön và xu¿t b¿n thành sách v¿i t¿a ¿¿ "Kinh nghi¿m tu t¿p trong ¿¿i th¿¿ng", nhi¿u ¿¿c gi¿ ¿ã vi¿t th¿ bày t¿ s¿ hoan nghênh và các b¿n sách in ra ¿¿¿c ¿¿c gi¿ g¿n xa nhi¿t tình ¿ón nh¿n. S¿ l¿¿ng sách ¿¿t mua qua Amazon cho th¿y nhi¿u Ph¿t t¿ h¿i ngöi c¿ng r¿t quan tâm ¿¿n các ch¿ ¿¿ này.K¿ t¿ cu¿i tháng 7 n¿m 2017, ch¿ ¿¿ c¿a các lá th¿ ¿¿¿c chúng tôi biên sön theo h¿¿ng chuyên sâu h¿n, t¿o ¿i¿u ki¿n ¿¿ quý ¿¿c gi¿ có th¿ tìm hi¿u nhi¿u h¿n v¿ ¿¿o Ph¿t, nh¿t là các ph¿n giáo lý ¿ng d¿ng trong th¿c t¿ ¿¿i s¿ng. Vì th¿, sau khi biên sön các ch¿ ¿¿ c¿a n¿a sau n¿m 2017 ¿¿ xu¿t b¿n thành sách, chúng tôi quy¿t ¿¿nh ¿¿t t¿a ¿¿ là "H¿c ¿¿o trong ¿¿i"."H¿c ¿¿o trong ¿¿i" là n¿ l¿c v¿n d¿ng l¿i Ph¿t d¿y vào ¿¿i s¿ng th¿¿ng ngày m¿t cách có h¿ th¿ng, v¿i các ph¿n giáo lý c¿n b¿n nh¿t nh¿ N¿m gi¿i, nh¿ ti¿n trình tu t¿p Gi¿i ¿¿nh Tu¿, höc thi¿t th¿c h¿n là nh¿ng l¿i ích c¿a s¿ tu t¿p và áp d¿ng l¿i Ph¿t d¿y vào ¿¿i s¿ng.Nh¿ng lá th¿ này ¿¿¿c vi¿t ra trên c¿n b¿n ban ¿¿u là s¿ chia s¿ h¿ng tu¿n v¿i thành viên c¿a c¿ng ¿¿ng R¿ng M¿ Tâm H¿n (www.rongmotamhon.net), vì th¿ không tránh kh¿i m¿t s¿ nh¿ng n¿i dung ¿¿¿c nh¿m ¿¿n trao ¿¿i tr¿c ti¿p v¿i các v¿n ¿¿ ¿¿¿c thành viên nêu ra cùng chúng tôi, c¿ng nh¿ phù h¿p v¿i các di¿n ti¿n c¿a th¿c t¿ ¿ang di¿n ra trong t¿ng th¿i ¿i¿m. Trong quá trình biên sön thành sách, chúng tôi ¿ã có m¿t s¿ ¿i¿u ch¿nh thích h¿p, nh¿ng ¿ôi khi nh¿ng tính ch¿t cá bi¿t c¿a m¿t s¿ v¿n ¿¿ có th¿ v¿n c¿n ¿¿¿c nh¿n hi¿u trong b¿i c¿nh c¿ th¿ ¿ã phát sinh v¿n ¿¿ ¿ó. Dù v¿y, khi nhìn t¿ m¿t góc ¿¿ khác thì chính nh¿ng y¿u t¿ th¿c ti¿n này s¿ t¿o ra tính sinh ¿¿ng và thi¿t th¿c cho nh¿ng v¿n ¿¿ ¿¿¿c trình bày trong sách. Do ¿ó, chúng tôi ¿ã quy¿t ¿¿nh v¿n gi¿ l¿i thay vì l¿¿c b¿ chúng ¿i. Mong r¿ng quý ¿¿c gi¿ s¿ xem nh¿ng y¿u t¿ th¿c ti¿n này nh¿ nh¿ng ví d¿ minh h¿a s¿ng ¿¿ng cho các v¿n ¿¿ ¿ang ¿¿¿c ¿¿ c¿p ¿¿n.M¿c dù ¿ã h¿t s¿c n¿ l¿c trong quá trình hình thành t¿p sách nh

R¿t nhi¿u trong s¿ nh¿ng khái ni¿m và nh¿n th¿c c¿a chúng ta ¿¿¿c xây d¿ng d¿a trên nh¿ng ¿¿nh ki¿n và quy ¿¿c. Nh¿ng gì ¿¿¿c cho là t¿t, x¿u, hay, d¿... ¿ m¿t n¿i này l¿i r¿t có th¿ s¿ không ¿¿¿c ¿ánh giá t¿¿ng t¿ nh¿ th¿ ¿ m¿t n¿i khác. ¿¿n gi¿n ch¿ là vì nh¿ng ¿¿nh ki¿n và quy ¿¿c khác nhau. Nh¿ng phong bao ¿¿ lì xì trong d¿p T¿t ch¿ng h¿n, r¿t quen thu¿c ¿ m¿t s¿ n¿¿c Á ¿ông, nh¿ng l¿i có th¿ là xa l¿ ¿¿i v¿i ¿a s¿ các n¿¿c Âu M¿. Ng¿¿c l¿i, hai ng¿¿i b¿n lâu ngày g¿p nhau ôm hôn trên ¿¿¿ng ph¿ ¿¿ t¿ tình thân ái là vi¿c r¿t bình th¿¿ng trong xã h¿i Âu M¿, nh¿ng có th¿ m¿i ng¿¿i ¿¿u s¿ l¿y làm l¿ n¿u ¿i¿u ¿ó l¿i x¿y ra trên m¿t ¿¿¿ng ph¿ ¿ Á ¿ông...M¿t s¿ khái ni¿m khác ¿¿¿c xây d¿ng thu¿n túy d¿a trên kinh nghi¿m quan sát nh¿ng quy lu¿t t¿ nhiên, và do ¿ó không có s¿ khác bi¿t l¿n ¿ nh¿ng ¿¿a ph¿¿ng khác nhau trên th¿ gi¿i, và c¿ng không thay ¿¿i bao nhiêu khi th¿i gian trôi qua. Có l¿ mùa xuân c¿a t¿t c¿ chúng ta là m¿t khái ni¿m thu¿c löi này.T¿ bao gi¿ con ng¿¿i bi¿t ¿ón xuân? Câu h¿i th¿t không d¿ tr¿ l¿i. Nh¿ng n¿u xét t¿ nh¿ng m¿i quan h¿ gi¿a mùa xuân v¿i cu¿c s¿ng, thì có l¿ ¿i¿u ¿ó ph¿i ¿¿n t¿ r¿t s¿m, ngay khi con ng¿¿i có ¿¿ kh¿ n¿ng nh¿n th¿c v¿ môi tr¿¿ng quanh mình. B¿i vì mùa xuân có v¿ nh¿ không ch¿ là m¿t s¿ ki¿n bên ngoài, mà còn là s¿ bi¿u hi¿n r¿t rõ nét c¿a chính nh¿ng thay ¿¿i, chuy¿n bi¿n t¿ trong t¿ thân con ng¿¿i.Th¿t v¿y, t¿ xa x¿a con ng¿¿i ¿ã s¿m bi¿t ¿¿¿c r¿ng chu k¿ sinh tr¿¿ng, v¿n chuy¿n c¿a c¿ v¿ tr¿ này có m¿i quan h¿ vô cùng m¿t thi¿t v¿i c¿ th¿ chúng ta. Tri¿t h¿c ph¿¿ng ¿ông ¿ã th¿ hi¿n ¿i¿u này qua nh¿n xét: "Nhân thân ti¿u v¿ tr¿." (Con ng¿¿i là m¿t v¿ tr¿ thu nh¿.) S¿ v¿n hành c¿a tr¿i ¿¿t bao la này bao gi¿ c¿ng g¿n li¿n v¿i nh¿ng thay ¿¿i t¿¿ng ch¿ng nh¿ r¿t nh¿ nhoi trong t¿ thân m¿i ng¿¿i. Và chính ¿i¿u ¿ó ¿ã mang ¿¿n cho mùa xuân nh¿ng giá tr¿ chung không gì có th¿ thay th¿ ¿¿¿c trong nh¿n th¿c c¿a con ng¿¿i, cho dù là ¿ b¿t c¿ n¿i ¿âu trên th¿ gi¿i, c¿ng nh¿ vào b¿t c¿ th¿i ¿¿i nào.

Không bi¿t t¿ bao gi¿, ngüi xua dã th¿t lên m¿t câu r¿t gi¿n don nhung chính xác, mà cho d¿n ngày nay h¿u h¿t chúng ta không ai là không bi¿t: "¿ sao cho v¿a lòng ngüi..." Vâng, qü th¿t không có m¿t chün m¿c, m¿t phong cách s¿ng nào có th¿ làm hài lòng düc t¿t c¿ m¿i ngüi. Chúng ta ph¿i bün bã mà th¿a nh¿n di¿u dó, cho dù chính chúng ta là nh¿ng con ngüi, và d¿u là d¿i tüng dáng "than phi¿n" vì s¿ khó tính ... nói chung. Và b¿t c¿ m¿t n¿ l¿c nào nh¿m v¿ch ra m¿t chün m¿c s¿ng có th¿ làm hài lòng t¿t c¿ m¿i ngüi d¿u ph¿i di d¿n th¿t b¿i. S¿ di nhu th¿, don gi¿n ch¿ là vì cách nhìn c¿a m¿i ngüi v¿ cung cách x¿ th¿, v¿ cái g¿i là m¿t "chün m¿c chung", d¿u có s¿ khác bi¿t, không ai hoàn toàn gi¿ng v¿i ai. Tuy nhiên, cung t¿ xa xua, con ngüi dã bi¿t d¿n s¿ c¿n thi¿t ph¿i v¿ch ra nh¿ng quy t¿c s¿ng chung cho m¿i c¿ng d¿ng. Vì m¿i liên h¿ qua l¿i l¿n nhau, nên dù mün dù không v¿n ph¿i có nh¿ng "nguyên t¿c chung" d¿ m¿i thành viên tuân theo, d¿m b¿o cho s¿ hoà h¿p t¿i thi¿u c¿a m¿t c¿ng d¿ng. Vì th¿, chúng ta không l¿y làm l¿ khi th¿y m¿i xã h¿i khác nhau t¿ dông sang tây d¿u có nh¿ng phong t¿c, t¿p quán khác nhau, hình thành t¿ nh¿ng cung cách, nh¿ng chün m¿c s¿ng khác nhau. T¿m quan tr¿ng c¿a nh¿ng "nguyên t¿c s¿ng chung" nhu th¿ cung thay d¿i khác nhau qua t¿ng th¿i d¿i. Vào büi ban so c¿a loài ngüi, khi chua có lüt pháp - höc nói dúng hon là lüt pháp chua có s¿ hoàn ch¿nh và hi¿u qü qün lý xã h¿i nhu bây gi¿, nh¿ng "nguyên t¿c s¿ng chung" nhu th¿ là t¿i c¿n thi¿t, vì nó giúp ngan ng¿a nh¿ng s¿ va ch¿m l¿n nhau gi¿a các thành viên trong c¿ng d¿ng. пn nh¿ng xã h¿i có t¿ ch¿c cao hon nhu vào th¿i phong ki¿n, m¿t s¿ "nguyên t¿c" düc chuy¿n sang thành "lüt" và düc các nhà cai tr¿ d¿a theo d¿ qün lý xã h¿i. Tuy nhiên, c¿ng d¿ng xã h¿i vào nh¿ng th¿i k¿ ¿y v¿n còn là quá r¿ng l¿n so v¿i t¿m ki¿m soát c¿a các v¿ vua chúa, và r¿t nhi¿u "nguyên t¿c&rdq

Tôi ¿ã b¿n khön r¿t lâu tr¿¿c khi vi¿t t¿p sách này vì không m¿y t¿ tin vào kh¿ n¿ng di¿n ¿¿t kém c¿i c¿a mình. M¿c dù v¿y, tôi v¿n không sao c¿¿ng l¿i ¿¿¿c s¿ thôi thúc mün chia s¿ cùng b¿n ¿¿c món quà t¿ng vô cùng quý giá mà tôi ¿ã nh¿n ¿¿¿c t¿ cüc s¿ng. Không, ¿¿ chính xác h¿n, có l¿ tôi ph¿i nói là vô giá, vì qü th¿t là không ai có th¿ dùng ti¿n b¿c ¿¿ mua ¿¿¿c m¿t món quà nh¿ th¿! Món quà mà tôi mün nói ¿¿n ¿ ¿ây chính là ni¿m vui có ¿¿¿c t¿ s¿ yêu th¿¿ng trong cüc s¿ng. Ni¿m vui ¿y hoàn toàn không gi¿ng nh¿ nh¿ng ni¿m vui mà chúng ta có ¿¿¿c qua vi¿c th¿a mãn các nhu c¿u v¿t ch¿t. Nh¿ng không ph¿i bao gi¿ chúng ta c¿ng phân bi¿t ¿¿¿c ¿i¿u ¿y, và vì th¿ mà s¿ nh¿m l¿n r¿t th¿¿ng x¿y ra. Tr¿¿c ¿ây tôi c¿ng th¿¿ng nh¿m l¿n nh¿ th¿, và ¿i¿u ¿ó làm tôi m¿t ¿i r¿t nhi¿u c¿ h¿i ¿¿ có ¿¿¿c ni¿m vui th¿c s¿. Vì th¿, tôi r¿t mün chia s¿ ¿i¿u ¿y cùng các b¿n. B¿n ¿¿c thân m¿n! Tôi không ngh¿ ¿i¿u mình s¿p vi¿t ra ¿ây là nh¿ng l¿i khuyên r¿n hay nh¿ng bài h¿c giá tr¿, nh¿ng chúng th¿c s¿ là nh¿ng kinh nghi¿m c¿a chính b¿n thân tôi. ¿¿ có ¿¿¿c nh¿ng ¿i¿u này, tôi ¿ã ph¿i tr¿ giá b¿ng s¿ va ch¿m và tr¿i nghi¿m. Vì th¿, khi chia s¿ cùng các b¿n, tôi ch¿ hy v¿ng duy nh¿t m¿t ¿i¿u là có th¿ giúp ích ¿¿¿c các b¿n ít nhi¿u trong nh¿ng tr¿¿ng h¿p t¿¿ng t¿ nh¿ tôi ¿ã t¿ng v¿p ph¿i. Yêu th¿¿ng là m¿t khái ni¿m tr¿u t¿¿ng r¿t khó ¿¿nh ngh¿a. M¿c dù v¿y, t¿t c¿ chúng ta ¿¿u d¿ dàng c¿m nh¿n ¿¿¿c s¿ yêu th¿¿ng. Nh¿ng c¿m nh¿n ¿¿¿c s¿ yêu th¿¿ng là m¿t vi¿c, và hi¿u ¿¿¿c th¿ nào là s¿ yêu th¿¿ng chân th¿t l¿i là m¿t vi¿c khác. Khi chúng ta không phân bi¿t ¿¿¿c s¿ khác nhau gi¿a hai khái ni¿m này, chúng ta r¿t d¿ r¿i vào sai l¿ch. Và vì th¿, ¿ôi khi chúng ta có th¿ vô tình làm t¿n th¿¿ng chính nh¿ng ng¿¿i mà ta yêu th¿¿ng nh¿t. N¿u b¿n hi¿u ¿¿¿c th¿ nào là s¿ yêu th¿¿ng chân th¿t, thì ¿i¿u ¿áng ti¿c ¿y ch¿c ch¿n s¿ khôn

N¿u chúng ta th¿c hi¿n hành d¿ng phóng sinh ch¿ don gi¿n nhu m¿t vi¿c làm xüt phát t¿ tâm t¿ bi, chúng ta s¿ không có gì ph¿i suy nghi, bàn lün nhi¿u v¿ vi¿c nên hay không nên, có l¿i hay không có l¿i, b¿i vì t¿t c¿ nh¿ng ý tüng ¿y d¿u không ph¿i là d¿ng l¿c thúc d¿y hành d¿ng c¿a chúng ta. Tuy nhiên, v¿i nh¿ng ai làm vi¿c phóng sinh theo l¿i khuyên d¿y hay ch¿ d¿n c¿a ngüi khác, höc xüt phát t¿ nh¿ng d¿ng co nào dó khác hon là tâm t¿ bi, nh¿ng ngüi ¿y có th¿ s¿ ph¿i d¿i m¿t v¿i r¿t nhi¿u nghi v¿n và ý ki¿n ph¿n bác. M¿t s¿ ngüi dã th¿i lui, t¿ b¿ vi¿c phóng sinh ch¿ vì nh¿n r¿ng nh¿ng ý ki¿n ph¿n bác ¿y là h¿p lý. M¿i ngày có hàng tri¿u sinh linh trên trái d¿t này b¿ con ngüi gi¿t h¿i, l¿i cung có r¿t nhi¿u con v¿t düc con ngüi b¿o v¿, gi¿i thoát, c¿u s¿ng... Nhung s¿ sinh m¿ng düc c¿u s¿ng "r¿t nhi¿u" này e là cung không d¿n s¿ hàng tri¿u nhu s¿ b¿ gi¿t h¿i. Ðó là m¿t s¿ th¿t! Và còn m¿t s¿ th¿t khác n¿a là ngüi ta thüng gi¿t h¿i loài v¿t mà không h¿ d¿n do, do d¿, nhung l¿i "ra tay c¿u giúp" v¿i r¿t nhi¿u s¿ hoài nghi và phân vân, lüng l¿. Tôi dã g¿p không ít ngüi chua t¿ng t¿ mình làm vi¿c phóng sinh, nhung l¿i có th¿ dua ra r¿t nhi¿u lý l¿ d¿ ph¿n bác, công kích nh¿ng ngüi làm vi¿c này. Th¿t ra, h¿ cung gi¿ng nhu nh¿ng ngüi chua t¿ng an ph¿, không nên dua ra nh¿ng l¿i khen, chê, bình ph¿m v¿ món an này. Tuy nhiên, h¿ v¿n làm di¿u dó m¿t cách r¿t t¿ nhiên. Ði¿u dáng bün là l¿i cung có không ít ngüi vì nghe nh¿ng l¿i chê bai, ph¿n bác c¿a h¿ mà dã b¿ l¿ di nhi¿u co h¿i d¿ th¿c hi¿n m¿t công vi¿c r¿t t¿t d¿p, dó là vi¿c phóng sinh. Trong t¿p sách này có nêu lên m¿t s¿ l¿p lün c¿a nh¿ng ngüi "chua t¿ng an ph¿" nhu tôi v¿a nói. Và m¿c dích c¿a ngüi vi¿t ch¿ don gi¿n là mün giúp cho nh¿ng ngüi khác có th¿ hi¿u dúng hon v¿ v¿n d¿, d¿ không d¿n n¿i ph¿i t¿ ch¿i "an ph¿" ch¿ vì nghe theo nh¿ng l¿i bình ph¿m c¿a ngüi ngöi cüc.

Chuyên m¿c Ph¿t pháp ¿ng d¿ng ¿¿¿c hình thành trên website R¿ng M¿ Tâm H¿n (www.rongmotamhon.net) t¿ gi¿a n¿m 2016, nh¿m gi¿i ¿áp nhi¿u th¿c m¿c t¿ ¿¿c gi¿ g¿i v¿ cho chúng tôi, thay th¿ cho hình th¿c tr¿ l¿i b¿ng th¿ riêng v¿n s¿ d¿ng t¿ nhi¿u n¿m qua. B¿ng cách này, chúng tôi có th¿ cùng lúc tr¿ l¿i nhi¿u ¿¿c gi¿ và c¿ng có th¿ h¿ th¿ng các v¿n ¿¿ thành nh¿ng nhóm ch¿ ¿¿ chung nh¿t, do ¿ó có th¿ ¿¿¿c s¿ d¿ng làm tài li¿u tham c¿u cho các ¿¿c gi¿ v¿ sau. V¿i cách làm ¿ó, các bài ¿¿ng trong Chuyên m¿c Ph¿t pháp ¿ã nh¿n ¿¿¿c s¿ h¿¿ng ¿ng c¿a ¿ông ¿¿o ¿¿c gi¿, ngay c¿ nh¿ng ng¿¿i tr¿¿c ¿ó không nêu th¿c m¿c c¿ng v¿n h¿c h¿i ¿¿¿c nhi¿u khi ¿¿c qua nh¿ng phân tích tr¿ l¿i c¿a chúng tôi. T¿ th¿c t¿ này, chúng tôi quy¿t ¿¿nh chính th¿c xüt b¿n m¿t s¿ các bài ¿ã ¿¿ng nh¿m ph¿c v¿ vi¿c l¿u hành r¿ng rãi h¿n. Ngoài ra, chúng tôi c¿ng ch¿n ¿¿a vào ¿ây hai bài ph¿n bi¿n ¿ã t¿ng ¿¿ng r¿ng rãi trên nhi¿u trang m¿ng Ph¿t giáo, vì n¿i dung các bài này ¿¿ c¿p và phân tích nhi¿u v¿n ¿¿ thi¿t th¿c liên quan ¿¿n s¿ ti¿p c¿n, h¿c t¿p Kinh ¿i¿n c¿a ng¿¿i Ph¿t t¿. N¿i dung các ph¿n bi¿n này nêu lên và bác b¿ các khuynh h¿¿ng sai l¿m trong khi ¿¿c hi¿u Kinh ¿i¿n và ¿¿t ni¿m tin, vì th¿ nên có giá tr¿ c¿ng c¿ ni¿m tin chân chánh cho b¿t k¿ ng¿¿i Ph¿t t¿ nào. M¿c dù chúng tôi ¿ã có m¿t vài ch¿nh s¿a cho thích h¿p, nh¿ng m¿t s¿ n¿i dung ph¿n bi¿n v¿n c¿n ¿¿¿c hi¿u trong b¿i c¿nh c¿ th¿, ng¿¿i th¿t vi¿c th¿t mà bài vi¿t ph¿n bi¿n ¿¿¿c hình thành. Nhìn theo m¿t khía c¿nh khác, chính nh¿ng d¿ ki¿n có th¿t trong các bài tranh bi¿n này s¿ giúp ¿¿c gi¿ th¿y ¿¿¿c m¿t cách sinh ¿¿ng nh¿ng khuynh h¿¿ng sai l¿m c¿n tránh, b¿i chúng hoàn toàn có th¿t và ¿ã n¿y sinh trong th¿c t¿ ch¿ không ph¿i do t¿¿ng t¿¿ng ch¿ quan c¿a ng¿¿i vi¿t. Hy v¿ng vi¿c xüt b¿n sách này s¿ mang ¿¿n thêm m¿t ph¿¿ng ti¿n h¿c h¿i Giáo pháp cho nhi¿u ng¿¿i. ¿ó chính là ni¿m vui và k¿ v¿ng c¿a nh¿ng ng¿¿i th¿c hi¿n.

Chúng ta ¿ang s¿ng trong m¿t th¿i ¿¿i mà s¿ phát tri¿n dân s¿ ¿ã tr¿ thành m¿i quan tâm chung c¿a t¿t c¿ m¿i ng¿¿i. R¿t nhi¿u khái ni¿m mà cách ¿ây ch¿ m¿i vài th¿p niên thôi v¿n ch¿a ¿¿¿c m¿y ng¿¿i bi¿t ¿¿n, thì nay ¿ã tr¿ thành quen thüc ¿¿n m¿c tr¿ em v¿ thành niên c¿ng ¿ã c¿n ph¿i ¿¿¿c giáo d¿c, ch¿ng h¿n nh¿ "k¿ höch hóa gia ¿ình", "ki¿m soát dân s¿", "sinh ¿¿ có k¿ höch".v.v... Th¿m chí nhi¿u v¿n ¿¿ mà tr¿¿c ¿ây các b¿c cha m¿ v¿n th¿¿ng nghiêm c¿m con em mình không ¿¿¿c bi¿t ¿¿n tr¿¿c tüi l¿p gia ¿ình, thì nay ¿ã ¿¿¿c các nhà giáo d¿c yêu c¿u ¿¿a vào ph¿n ki¿n th¿c ph¿ thông ngay trên gh¿ nhà tr¿¿ng, ch¿ng h¿n nh¿ nh¿ng v¿n ¿¿ v¿ "quan h¿ tình d¿c khác gi¿i", "tình d¿c ¿¿ng tính", "tình d¿c an toàn".v.v... S¿ th¿t ¿ ¿ây không ph¿i là các nhà giáo d¿c hi¿n ¿¿i mün nh¿ th¿, mà chính là vì xã h¿i hi¿n ¿¿i có nhu c¿u nh¿ th¿, c¿n thi¿t ph¿i nh¿ th¿. B¿i nh¿ng hi¿u bi¿t ¿y ¿ã th¿c s¿ tr¿ thành thi¿t y¿u và quan tr¿ng ¿¿ b¿o v¿ các em tr¿¿c tüi b¿¿c vào ¿¿i. Nh¿ng cho dù ¿¿¿c toàn xã h¿i quan tâm lo l¿ng, v¿i r¿t nhi¿u các bi¿n pháp tuyên truy¿n, giáo d¿c và h¿ tr¿ c¿ th¿, có v¿ nh¿ v¿n ¿¿ dân s¿ v¿n là m¿t m¿i tên ¿ang n¿m s¿n trên dây cung ch¿ ch¿c buông ra. S¿ bùng n¿ dân s¿ g¿n nh¿ là s¿n sàng x¿y ra ¿ b¿t c¿ n¿i nào thi¿u s¿ ¿¿ cao c¿nh giác, và ch¿ ¿¿ "k¿ höch hóa gia ¿ình" v¿n luôn là m¿t trong nh¿ng ch¿ ¿¿ ¿¿¿c gi¿i truy¿n thông ¿¿i chúng quan tâm nhi¿u nh¿t. Vào n¿m 1950, dân s¿ th¿ gi¿i ¿¿c ch¿ng h¿n 2,5 t¿ ng¿¿i, nh¿ng ¿¿n n¿m 1986, con s¿ này ¿ã t¿ng g¿n g¿p ¿ôi - x¿p x¿ 5 t¿! Nh¿ng v¿n ¿¿ mà nhân löi ph¿i ¿¿i m¿t do s¿ bùng n¿ dân s¿ ¿ã ngày càng b¿c l¿ rõ h¿n, và cách duy nh¿t ¿¿ gi¿i quy¿t chính là ph¿i ki¿m soát ¿¿¿c m¿c ¿¿ t¿ng dân s¿. K¿ t¿ th¿p niên 1990, t¿ l¿ t¿ng dân s¿ trên toàn th¿ gi¿i b¿t ¿¿u ¿¿¿c gi¿m d¿n m¿t cách ¿n ¿¿nh, và các chuyên gia hy v¿ng là nhân löi s¿ ti¿p t¿c ki¿m soát ¿¿¿c m¿c t¿ng dân s¿ theo chi¿u h¿¿ng này. M¿c d&ugra

Nh¿ m¿t ngün n¿¿c ch¿y ra muôn dòng n¿¿c, n¿u ngün n¿¿c ¿y b¿ nhi¿m b¿n, m¿i dòng n¿¿c c¿ng ¿¿u ô nhi¿m không dùng ¿¿¿c. N¿u ngün n¿¿c ¿¿¿c gi¿ cho trong s¿ch, thanh khi¿t, thì m¿i dòng n¿¿c t¿ ¿ó ch¿y ra ¿¿u s¿ là nh¿ng dòng n¿¿c trong tr¿o, mát lành. C¿ng v¿y, vi¿c gìn gi¿ m¿t tâm th¿c trong sáng, hi¿n thi¿n chính là c¿i ngün chân th¿t ¿¿ t¿ ¿ó kh¿i sinh h¿t th¿y m¿i vi¿c lành, và ng¿¿c l¿i thì tâm ô nhi¿m s¿ là c¿i ngün kh¿i sinh muôn vi¿c x¿u ác. Xüt phát t¿ nh¿ng nh¿n xét nh¿ trên, có th¿ th¿y r¿ng m¿i t¿ duy l¿p lün trong ph¿m vi khái ni¿m c¿a chúng ta ¿¿u là t¿¿ng ¿¿i, không h¿ t¿n t¿i b¿t k¿ m¿t giá tr¿ tuy¿t ¿¿i duy nh¿t b¿t bi¿n nào. Vì th¿, khi ta có s¿ tu d¿¿ng ¿¿ vun b¿i gìn gi¿ m¿t c¿i ngün b¿n tâm chân th¿t thì m¿i lý l¿ c¿ng theo ¿ó mà tr¿ nên thün h¿p, ¿úng th¿t. Ng¿¿c l¿i, khi xüt phát t¿ m¿t tâm th¿c x¿u ác, nhi¿m ô thì m¿i lý l¿ dù có v¿n hoa uyên bác ¿¿n ¿âu ch¿c ch¿n c¿ng ch¿ là nh¿ng l¿p lün ng¿y bi¿n, ¿¿¿c dùng ¿¿ l¿p li¿m che ¿¿y cho nh¿ng ý ¿¿ v¿n kh¿i sinh t¿ tham lam, sân h¿n và si mê. "Ngün chân l¿ th¿t" ¿¿¿c vi¿t ra t¿ tâm nguy¿n chia s¿ m¿t vài kinh nghi¿m nh¿n th¿c nh¿ nhoi trong vi¿c áp d¿ng nh¿ng l¿i d¿y c¿a ¿¿c Ph¿t vào s¿ tu tâm d¿¿ng tánh, và xem ¿ó nh¿ là c¿i ngün chân th¿t nh¿t ¿¿ kh¿i sinh m¿i thi¿n h¿nh. Trong ý ngh¿a ¿ó, chúng ta s¿ không ¿i sâu vào s¿ bi¿n gi¿i ¿úng-sai, ph¿i-trái... mà s¿ soi r¿i vào t¿n c¿i ngün kh¿i sinh c¿a t¿t c¿ m¿i quan ¿i¿m, nh¿n th¿c b¿ng ánh sáng c¿a nh¿ng l¿i Ph¿t d¿y ¿¿ th¿y ¿¿¿c nh¿ng gì b¿n thân ta c¿n ph¿i nh¿n hi¿u và th¿c hành. T¿ ¿ó, ta s¿ nh¿n ra m¿t s¿ th¿t r¿t th¿¿ng g¿p là, ngay c¿ khi ta v¿n d¿ng nh¿ng l¿i Ph¿t d¿y nh¿ng v¿i m¿t tâm th¿c không chân chánh, không trong sáng, thì chính nh¿ng l¿i d¿y ¿ó s¿ r¿t d¿ có nguy c¿ b¿ nh¿n hi¿u và v¿n d¿ng hoàn toàn sai l¿ch, tr¿ thành lý l¿ ng¿y bi¿n cho nh¿ng hành vi, t¿ t¿¿ng và l¿i nói sai l¿m c¿a chúng ta. "Ngün chân l¿ th¿t" s¿ bàn ¿¿n m¿t s¿ nh¿ng nh¿n th¿c c¿ b¿n và quen thüc nh¿t v¿i m¿i ng¿¿i Ph¿t t¿, nh¿ng c¿ng chính là nh¿ng v¿n ¿¿ th¿¿ng d¿ b¿ nh¿n hi¿u sai l

Xuân v¿, muôn hoa khoe s¿c. Con ng¿¿i c¿ng là m¿t loài hoa, loài hoa ¿¿p nh¿t c¿a c¿ ¿¿t tr¿i, nên không th¿ không t¿a h¿¿ng khoe s¿c lúc xuân v¿. Vi¿t t¿ng nhau nh¿ng v¿n th¿, n¿t nh¿c... Hát cho nhau nghe nh¿ng khúc hát t¿¿i vui, tràn ¿¿y s¿c s¿ng... Và g¿i ¿¿n nhau nh¿ng l¿i chúc t¿t ¿¿p v¿ m¿t n¿m m¿i ng¿p tràn hy v¿ng... T¿t c¿ ¿¿u là nh¿ng cách t¿a h¿¿ng khoe s¿c c¿a m¿i chúng ta. Nh¿ng v¿¿t h¿n t¿t c¿ ph¿i là m¿t s¿ n¿ l¿c hoàn thi¿n chính mình ¿¿ luôn h¿¿ng ¿¿n tr¿ thành m¿t bông hoa t¿¿i th¿m h¿n, xinh ¿¿p h¿n và t¿a h¿¿ng th¿m ngày càng xa h¿n, nh¿ l¿i k¿ s¿ 54 trong kinh Pháp cú: H¿¿ng các löi hoa th¿m, Không ng¿¿c bay chi¿u gió. Nh¿ng h¿¿ng ng¿¿i ¿¿c h¿nh, Ng¿¿c gió kh¿p tung bay! Và xin m¿¿n ý ngh¿a này ¿¿ thay cho l¿i chúc t¿t ¿¿p nh¿t g¿i ¿¿n quý ¿¿c gi¿ nhân d¿p xuân v¿, mong sao h¿¿ng hoa ¿¿c h¿nh s¿ mãi mãi t¿a lan kh¿p m¿i n¿i trong cüc s¿ng c¿a chúng ta, ¿¿ mùa xuân không ch¿ là nh¿ng phút giây t¿¿i ¿¿p thoáng qua ng¿n ng¿i mà v¿n luôn ¿¿ng l¿i trong tình ng¿¿i n¿ng ¿m ch¿a chan, bi¿t san s¿ cho nhau m¿i ¿i¿u t¿t ¿¿p v¿ v¿t ch¿t l¿n tinh th¿n. Hy v¿ng r¿ng nh¿ng ý t¿¿ng v¿ng v¿ ¿¿¿c ghi l¿i trong t¿p sách m¿ng này s¿ có th¿ góp ¿¿¿c m¿t ph¿n nh¿ nhoi nào ¿ó trong vi¿c giúp cho m¿i ng¿¿i chúng ta có th¿ tìm th¿y ni¿m vui chân th¿t trong cüc s¿ng. Và n¿u ¿¿¿c nh¿ v¿y thì ¿ây ch¿c ch¿n s¿ là ni¿m vui l¿n lao nh¿t dành cho nh¿ng ng¿¿i ¿ã tham gia th¿c hi¿n t¿p sách. Chúng tôi r¿t mong s¿ nh¿n ¿¿¿c s¿ c¿m thông và tha th¿ c¿a quý ¿¿c gi¿ g¿n xa v¿ nh¿ng sai sót ít nhi¿u không th¿ tránh kh¿i trong sách này.