L¿i V¿ C¿a N¿¿c

L¿i v¿ c¿a n¿¿c là m¿t t¿p truy¿n & k¿ch có nh¿ng nét ¿¿c bi¿t. Nó vi¿t v¿ Con Ng¿¿i, v¿ Ngôn Ng¿, v¿ Hi¿n-h¿u-ng¿¿i, Th¿-tính-ng¿¿i. Nó trình hi¿n tr¿¿c m¿t ng¿¿i ¿¿c nh¿ng t¿¿ng-giao-ng¿¿i gi¿ng m¿c, ch¿ng chéo, và ¿¿y ph¿c t¿p. T¿t c¿ ch¿p ch¿n gi¿a m¿ng và th¿c. M¿ng và th¿c g¿n bó, tr¿n l¿n vào nhau. Con ng¿¿i nhìn vào hi¿n c¿nh nh¿ nhìn vào m¿t gi¿c m¿. ¿¿¿¿Truy¿n & k¿ch c¿a Tr¿n C. Trí m¿ ra cho ta th¿y m¿t cách sáng rõ ngôn ng¿ là nh¿ng quan h¿. Là giao ti¿p. Là tâm h¿n con ng¿¿i. Nó ph¿ ra cái h¿i th¿, cái tình c¿m c¿a con ng¿¿i. Nó soi chi¿u và phóng lên màn hình n¿i tâm chúng ta nh¿ng phác ¿¿ tâm lý ng¿¿i. Tôi l¿i ngh¿ ¿¿n Heidegger v¿i ý t¿¿ng Ngôn ng¿ là n¿i an c¿ c¿a tính th¿. Con ng¿¿i c¿ ng¿ trong chính ngôn ng¿ c¿a nó. ¿¿¿Nh¿ng câu chuy¿n trong t¿p sách m¿t ph¿n ph¿n ánh cu¿c s¿ng và th¿i ¿¿i; m¿t khác, nó pha tr¿n t¿¿ng t¿¿ng vào hi¿n th¿c cu¿c s¿ng. Cu¿n sách cho th¿y nh¿ng ám ¿nh ngh¿ thu¿t c¿a tác gi¿ v¿i nhi¿u c¿nh ma m¿, phi th¿c, siêu th¿c. Nh¿ng nh¿ng ám ¿nh này l¿i ¿¿¿c pha vào khá nhi¿u nét th¿ m¿ng. Có m¿t s¿ k¿t h¿p gi¿a Logic, Hi¿n th¿c, T¿¿ng t¿¿ng, Th¿, và Cu¿c ¿¿i trong các c¿nh-t¿¿ng-c¿a-¿¿i s¿ng, c¿a tâm lý các nhân v¿t. ¿ó là m¿t th¿ l¿p ráp hi¿n th¿c. ¿¿Có m¿t th¿ hi¿n th¿c th¿ pha l¿n chút huy¿n höc ma quái, nh¿ trong tranh c¿a Giorgio de Chirico. L¿i có th¿ hi¿n th¿c-siêu th¿c lan tö, hoà nh¿p vào ¿¿i s¿ng nh¿ trong tranh c¿a René Magritte. Ngôn ng¿, câu v¿n có s¿ m¿ch l¿c, logic, nh¿ng cái ¿¿¿c di¿n t¿ l¿i là nh¿ng hi¿n th¿c không thu¿n tính logic, th¿m chí phi-logic. Chúng gi¿ng nh¿ nh¿ng hi¿n th¿c ¿o. Có khi kinh d¿. ¿ m¿t m¿c ¿¿, có truy¿n g¿n v¿i phim The Birds c¿a Alfred Hitchcock (ph¿ng theo truy¿n ng¿n cùng tên c¿a Daphne du Maurier); ¿ m¿t truy¿n khác, l¿i g¿n v¿i Portrait of Jenny (Chân dung nàng th¿) c¿a Robert Nathan. Nhi¿u truy¿n mang tính ¿o giác, phi th¿c hay siêu th¿c, nh¿ng l¿i ¿¿¿c pha v¿i nh¿ng lu¿n gi¿i mang màu s¿c khoa h¿c. Hay tính chuyên bi¿t c¿a ngành tâm lý tr¿ li¿u. M¿t th¿ psychotherapy. Có truy¿n l¿i nh¿ g¿n v¿i khung c¿nh và cái không khí huy¿n ¿o, dù ch¿ m¿t vài nét, trong ki¿t tác Pedro Páramo c¿a Juan Rulfo. ...¿Bùi V¿nh Phúc